Na świecie istnieje niezliczona ilość bakterii, ale tylko niektóre są niebezpieczne dla człowieka. Bakterie to najstarsza i najbardziej rozpowszechniona znana forma życia. Są wszędzie: w powietrzu, w wodzie, w glebie, w żywych istotach. A niesamowite jest to, że w ludzkim ciele znajduje się 10 razy więcej komórek bakteryjnych niż ludzkich.
Szacuje się, że w organizmie człowieka znajduje się około 37 bilionów (milionów milionów) komórek ciała, a na każdą z nich przypada około 1,3 bakterii, czyli około 48 bilionów bakterii. Nie licząc liczby wirusów, których jest około 60 bilionów, oraz kilku miliardów grzybów i milionów roztoczy, które zamieszkują organizm.
Wszystkie te mikroorganizmy kolonizujące organizm człowieka tworzą tzw. mikrobiotę – najlepiej zbadana jest mikrobiota jelitowa – która w normalnych warunkach pełni funkcje pomagające w wielu procesach metabolicznych lub chroniące organizm przed działaniem innych mikroorganizmów, które mogłyby być szkodliwe.
Bakterie to jednokomórkowe mikroorganizmy, które uzyskują składniki odżywcze ze środowiska, w którym żyją i mają zdolność do wzrostu i rozmnażania się tyle razy, ile jest to konieczne. Posiadają mechanizmy, które czynią je bardzo odpornymi i dzięki temu mogą przetrwać w skrajnych temperaturach i przez długi czas z dala od innych organizmów.
Pod mikroskopem wyglądają jak kulki, pręciki lub spirale i są nawet 100 razy większe od wirusów, przy czym oba te zjawiska są niezauważalne dla ludzkiego oka i można je wykryć tylko przez specjalny mikroskop.
Czy wszystkie bakterie są szkodliwe?
W XIX wieku, kiedy odkryto pierwsze chorobotwórcze mikroorganizmy, powstał synonim między mikrobem a chorobą. Ale jakiś czas później współczesnej mikrobiologii udało się wykazać, że 99,9% mikroorganizmów jest albo korzystnych, albo obojętnych dla życia człowieka.
Większość bakterii nie szkodzi: mniej niż 1% z nich wywołuje choroby. Na każdą szkodliwą bakterię przypadają miliardy pożytecznych: niektóre pomagają trawić pokarm, niszczą komórki chorobotwórcze i dostarczają organizmowi witamin. Niektóre rodzaje bakterii są nawet wykorzystywane do produkcji ratujących życie leków lub szczepionek.
Bakterie zakaźne szybko rozmnażają się w organizmie i mogą powodować takie choroby jak próchnica zębów, zakażenia dróg moczowych, zapalenie ucha, paciorkowcowe zapalenie gardła i inne. Do bakterii wywołujących zakażenia należą na przykład paciorkowce, bakteria posocznica, gronkowce i escherichia coli.